DUTORDA IJRO QILISH TEXNIKALARI ORQALI ARUZ METRORITMIK QONUNLARINI O‘RGANISH HAQIDA
Abstract
Ushbu maqolada dutor chalish usullaridan foydalangan holda aruz metroritmikasi qonunlarini o‘rganish uchun empirik usul qo‘llaniladi. Hozirgi zamon musiqashunosligida birinchi marta she’rning metroritmikasi cholg‘u asbobining zarbli kombinatsiyalari bilan bog‘liq holda o‘rganiladi. Ma’lum bo‘lishicha, atoninning metroriitmik va bo‘g‘in tizimi dutor zarblari bilan mahorat bilan o‘zlashtiriladi. Vofir, komil, ramal, hazaj, rajaz, mutadorik va mutaqorib - aruz she’riy tizimining invariant metroriitmik tuzilmalari dutor sozi ijrochilari tomonidan oson ijro etilishi, koʻrsatilishi va oʻrganilishi aniqlandi.
References
Abdurashidov А. Омузиши авзони шеър ва мусики (Аруз ва мусики) (She’r va musiqa ritmikasini o‘rganish (Aruz va musiqa)). O‘quv qo‘llanma, 2-nashr, to‘g‘irlangan — Dushanbe: Kontakt, – 2002. — 52 b. (tojik tilida)
Abdurashidov А. Ташккули авзони рубоӣ дар матни адвори зарбии мусиқӣ (Musiqiy ritmik davrlar kontekstida ruboiy she’riy tuzilmasining shakllanishi) // Фалак ва масъалаҳои таърихӣ-назариявии мусиқии тоҷик, Dushanbe, « Adib», 2009 ― 60-97 b.
Abdurashidov А. Фарханги тафсирии истилохоти Шашмаком. (Shashmaqom atamalarining izohli lug‘ati) — Dushanbe: «Adib», 2016. — 400 b.
Abdurashidov А. Aruz va musiqa: Shashmaqom mumtoz musiqaning ritmikasini oʻrganish va oʻrgatishning yangi usuli haqida // “Mugʻom olami” VI Xalqaro musiqa festivali doirasida boʻlib oʻtgan ilmiy simpozium materiallari, Baku, 20-22 iyun 2023 yil — 28-38 b.
Abdurashidova D. О функции пальцев правой руки и приёме их применения на дутаре (O‘ng qo‘l barmoqlarining vazifasi va ularni dutorda ishlatish haqida). // «Музыковедение» ilmiy jurnali, № 5. – Moskva, 2023 ― 20-24 b.
Djanizade Т. Природа исламской музыкальной ритмики ика’ // Музыка в контексте ислама: традиции Ирана: сб. статей // (Iqo‘ islom musiqiy ritmikasining tabiati // Islom kontekstida musiqa: Eron an’analari: maqolalar to‘plami) Ислам и музыка (Islom va musiqa). 1-nashr / forschadan tarjima.: В.Норик, И.Гибадуллин, Н.Тарик. – М.: MChJ «Sadra», 2019. – 324–398 b.
Djuraeva L.Sh. Аlisher Navoiy va musiqa sanʼati. Sanʼatshunoslik fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiya. — Toshkent, 2021. — 159 b.
Matyoqubov О. Фараби об основах музыки Востока (Forobiy Sharq musiqasi asoslari haqida) – Toshkent: FAN, 1986. – 88 b.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Dilrabo Abdurashidova
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Litsenziya shartlari
Bu ish Creative Commons Attribution-NoCommercial 4.0 xalqaro litsenziyasi ostida litsenziyalangan. Ushbu litsenziya nusxasini koʻrish uchun http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/ saytiga tashrif buyuring yoki Creative Commons, PO Box 1866, Mountain View, CA 94042, AQShga xat yuboring.
Ushbu litsenziyaga muvofiq, siz:
Ulashish — materialni istalgan vosita yoki formatda nusxalash va qayta tarqatish
Moslashtiring - remiks qiling, o'zgartiring va materialga asoslang
Litsenziya shartlariga rioya qilgan holda litsenziar ushbu erkinliklarni bekor qila olmaydi. Quyidagi shartlar asosida:
Atribut - Siz tegishli kredit berishingiz, litsenziyaga havolani taqdim etishingiz va o'zgartirishlar kiritilganligini ko'rsatishingiz kerak. Siz buni har qanday oqilona yo'l bilan qilishingiz mumkin, lekin litsenziar sizni yoki sizning foydalanishingizni ma'qullashini taklif qiladigan tarzda emas.
Notijorat - Siz materialdan tijorat maqsadlarida foydalana olmaysiz.
Hech qanday qo'shimcha cheklovlar yo'q - Siz boshqalarga litsenziya ruxsat bergan har qanday harakatni qonuniy ravishda cheklaydigan qonuniy shartlar yoki texnologik choralarni qo'llay olmaysiz.
