FINLANDIYA TA'LIM TIZIMINI UMUMIY O'RTA TA'LIM TIZIMIGA INTEGRATSIYA QILISH YO'LLARI

Авторы

  • Dilshod Usarov Xalqaro Nordik Universtiteti

Аннотация

Mazkur maqolada Finlandiya ta'lim tizimini O‘zbekistonning umumiy o‘rta ta’lim tizimiga integratsiya qilish yo‘llari chuqur tahlil qilinadi. Birinchidan, tadqiqotning asosiy maqsadi — Finlandiyaning insonparvar, innovatsion va o‘quvchilar markazli ta’lim modelini O‘zbekiston sharoitiga moslashtirish imkoniyatlarini aniqlash hamda uning amaliy jihatlarini ishlab chiqishdan iborat. Ikkinchidan, tadqiqot muammosi sifatida Finlandiya ta’limining asosiy tamoyillari — mustaqil fikrlashni rag‘batlantirish, o‘qituvchining rolini “bilim beruvchi”dan “yo‘l ko‘rsatuvchi”ga o‘zgartirish, baholashning shakllanuvchi tizimi, hamda ta’lim jarayonida ijodiy va loyihaviy yondashuvlarni joriy etish — O‘zbekiston ta’lim tizimiga qanday qilib moslashtirilishi mumkinligi ko‘rib chiqiladi. Uchinchidan, tadqiqotda analitik, solishtirma va sifatli tadqiqot metodlari qo‘llanilib, Finlandiya va O‘zbekiston ta’lim tizimlarining strukturaviy, metodik va mazmun jihatlaridan taqqoslanishi, xalqaro tashkilotlar (OECD, UNESCO) materiallari, ilmiy adabiyotlar hamda milliy ta’lim strategiyalari asosida tahlil amalga oshirilgan. To‘rtinchidan, asosiy natijalar sifatida Finlandiya ta’lim modelining O‘zbekistonda qo‘llanilishi orqali ta’lim sifatini tubdan oshirish, o‘quvchilarning shaxsiy, ijtimoiy va intellektual rivojlanishini rag‘batlantirish, hamda o‘qituvchilarning professional mustaqilligi va ijodkorligini qo‘llab-quvvatlash imkoniyatlari aniqlangan. Beshinchidan, xulosa qilib, Finlandiya tajribasini O‘zbekiston ta’limiga integratsiya qilish uchun amaliy tavsiyalar — o‘qituvchilarni yangi pedagogik usullar bo‘yicha qayta tayyorlash, o‘quvchilarga nazoratsiz, loyiha asosidagi topshiriqlar berish, baholashda jarayonni hisobga oluvchi “shakllanuvchi baholash” tizimini joriy etish, hamda xalqaro hamkorlik orqali ta’lim kadrlarini rivojlantirish — taklif etilgan. Mazkur maqola O‘zbekiston ta’lim tizimini zamonaviy talablarga moslashtirishda Finlandiya tajribasidan foydalanishning ilmiy asoslarini ishlab chiqishga qaratilgan bo‘lib, ta’lim sohasidagi islohotlarga nazariy hamda amaliy hissa qo‘shadi.

Библиографические ссылки

Abdullayev, B. (2021). O‘quvchilarning mustaqillikka ega bo‘lishi uchun pedagogik usullar. Toshkent: “Fan” nashriyoti.

Karimova, S. (2022). Finlandiya ta’lim tizimi va uning O‘zbekiston sharoitiga moslashtirilishi. Pedagogika va psixologiya jurnal, 4(17), 56–68.

Mamatova, L. (2021). O‘quvchilarning ijodiy faolligini rivojlantiruvchi dars usullari. Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy jurnal, 3(24), 44–52.

Nigmatova, R. (2023). Shakllanuvchi baholash tizimi: O‘zbekiston ta’lim tizimida qo‘llanilish imkoniyatlari. Ta’lim sohasidagi innovatsiyalar, 2(10), 33–41.

OECD. (2021). Education at a Glance 2021: OECD Indicators. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/69096873

Rustamov, D. (2020). O‘qituvchi professional darajasini oshirishning yangi yo‘llari. Ilmiy-tadqiqot ishlar, 5(19), 22–30.

UNESCO. (2020). Global Education Monitoring Report 2020: Inclusion and Education – All Means All. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000375701

World Bank. (2020). Finland’s Education System: A Model for the World? Washington, DC: World Bank Group. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/31656

Yusupova, G. (2022). Xalqaro ta’lim tajribasini O‘zbekiston ta’limiga integratsiya qilishning amaliy asoslari. Nafis ma’lumotlar, 1(14), 77–85.

Zhanibekov, A. (2020). Ta’lim tizimini modernlashtirish: Xalqaro tajribalar asosida O‘zbekistonning yo‘nalishi. Toshkent: “O‘quv” nashriyoti.

Загрузки

Опубликован

2025-10-20