Buyuk Ipak Yo'li
Ключевые слова:
Vizantiya imperiyasi, SosoniylarАннотация
Buyuk Ipak yoʻli – qadimda sharq bilan gʻarbni boʻgʻlab turgan savdo yoʻli, insoniyat rivojlanishi
tarixining, uning birlashuvga hamda madaniy qadriyatlari bilan almashishga, hayotiy fazo-yu
mahsulotlarni sotish uchun bozorlarga erishishga intilishining oʻziga xos boʻlgan hodisasi. Dengiz, okean
yoʻllari ochilmasdan oldin bu yoʻllar muhim ahamiyat kasb etgan.
Sharqda aytiladigan naqlga qaraganda: „Oʻtirgan – boʻyra, yurgan – daryo“. Harakatlanish – bu hayotdir,
sayohat qilish, jahongashtalik doimo taraqqiyotning harakatlantiruvchi kuchi boʻlgan edi. Insoniyat
tarixida eng ulkan boʻlgan ushbu qitʼalararo savdo yoʻli Yevropa va Osiyoni bir-biriga bogʻlab, oʻtmishda
antik Rim davlatidan to Yaponiyaning qadimgi poytaxti Nara shahrigacha choʻzilgan edi. Albatta, sharq va
Gʻarb oʻrtasidagi savdo oʻtmish qaʼriga choʻkkan qadim-qadim zamonlardan beri olib borilar edi, lekin bu
kelgusida bunyod etilgan Buyuk yoʻlning aloxidagi qismlari edi. Savdo aloqalari hosil boʻlishiga Markaziy
Osiyo togʻlarida yarim qimmatbaho toshlar –Sharqda nihoyatda qadrlangan lazurit, nefrit, aqiq,
feruzalar qazib chiqariladigan konlarni topib, qazib olish koʻp jihatdan koʻmaklashgan. Masalan, Markaziy
Osiyodan Eronga, Mesopotamiyaga va hatto Misrga lazurit toshi yetkazib beriladigan „lazurit yoʻli“
mavjud edi. U bilan bir paytda „nefrit yoʻli“ ham tarkib topgan, bu yoʻl Xotan va Yorkend tumanlarini
Shimoliy Xitoy mintaqalari bilan bogʻlar edi. Bundan tashqari, Old Osiyo mamlakatlariga Soʻgʻdiyona va
Baqtriya davlatlaridan aqiq toshlari olib ketilar edi, Xorazmdan esa feruza keltirilgan. Bu yoʻnalishlarning
barchasi oxir-oqibat Buyuk Ipak yoʻliga kirib mujassamlashgan. Markaziy Osiyodan Gʻarbga va Janubga
oʻtkazilgan karvon yoʻllarini hamda Xitoydan Sharqiy Turkistonga olib boradigan yoʻllarni oʻzaro bogʻlab
bergan buyuk yoʻlning haqiqiy boshlanishini tarixchilar eramizdan avvalgi ikkinchi asrning oʻrtalarida, deb
hisoblaydilar, oʻsha davrda xitoyliklar uchun ilk bora Gʻarb oʻlkalari.
Библиографические ссылки
Nurmuhamedova, M. (2024). BUYUK IPAK YO'LI TARIXI VA MADANIY ALMASHUVLAR. PROBLEMS AND SOLUTIONS OF SCIENTIFIC AND INNOVATIVE RESEARCH, 1(6), 137-140.
Rasul o’g, T. Y. Y. (2024). BUYUK IPAK YO ‘LI VA O ‘ZBEKISTONNING ROLI. INTELLECTUAL EDUCATION TECHNOLOGICAL SOLUTIONS AND INNOVATIVE DIGITAL TOOLS, 3(32), 247-250.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2025 Usmonjon Alimukhamedov
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
Условия лицензии
Эта работа доступна под лицензией Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. Чтобы просмотреть копию этой лицензии, посетите http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/ или отправьте письмо по адресу Creative Commons, PO Box 1866, Mountain View, CA 94042, США.
По этой лицензии вы можете:
Поделиться — копируйте и распространяйте материал на любом носителе и в любом формате.
Адаптируйте — делайте ремиксы, трансформируйте и дорабатывайте материал.
Лицензиар не может отозвать эти свободы, если вы соблюдаете условия лицензии. На следующих условиях:
Атрибуция. Вы должны указать соответствующую ссылку, предоставить ссылку на лицензию и указать, были ли внесены изменения. Вы можете сделать это любым разумным способом, но не таким образом, который бы предполагал, что лицензиар одобряет вас или ваше использование.
Некоммерческое использование — вы не имеете права использовать материал в коммерческих целях.
Никаких дополнительных ограничений. Вы не имеете права применять юридические условия или технологические меры, которые юридически запрещают другим делать все, что разрешено лицензией.
